غذاهای سنتی ایران

غذاهای سنتی ایران

بدون شک یکی از خاطره انگیزترین مراحل سفر، بخش خوراکی هاست. همه گردشگران(tourists) در مسافرت همیشه می خواهند مزه های مختلف را با طعم محلی هر شهر تجربه کنند.اگر از توریست های خارجی، درباره ویژگی های ایران بپرسید، بیشترشان از غذاهای ایرانی خیلی راضی هستند و از مزه انواع کباب ها، پلوها، آش ها و حلواهای ایرانی، حسابی تعریف می کنند. اصولا ایرانی ها خوش خوراکند و تک تک شهرهای کشورمان غذاهای خوشمزه مخصوص به خود را دارند. یکی از افرادی که سفرهای زیادی داشت، توصیه می کرد در سفرهایتان سعی کنید غذاهای آن شهر را امتحان کنید. چرا که غذاهای سنتی تنها خوراک نیستند، بلکه معرف شرایط جغرافیای، اقتصادی و اجتماعی آن شهر هم هستند.

در ادامه به #غذاهای محلی و خوش مزه شهرهای ایران اشاره شده است.

غذاهای

غذا های محلی شمال ایران

مازندران

فسنجان با گوشت مرغابی و انواع پرندگانی که شکم شان با دانه های انار ترش جنگلی و سبزی های معطر پر شده است، از غذاهای رسمی سنتی مازنی اند.

غذاها و شیرینی های سنتی و محلی استان مازندران

بورانی کدو حلوایی و بورانی بادمجان کبابی، ماست دلالی و نازخاتون که ترکیبی از بادمجان کبابی و سبزی معطر و آب غوره است، از دسرهای سفره های مازندرانی هاست. مربای بهارنارنج و مربای تمشک هم خوراکی های هیجان انگیزی است.

گیلان

گیلان سرآمد غذاهای خوشمزه ایرانی است. غذاهای گیلانی طعم و مزه فوق العاده ای دارند. انواع سبزیجات و طعم دهنده هایی که در گیلان وجود دارد، عامل اصلی خوش طعم و مزه شدن غذاهای گیلانی است. تنوع غذاهای گیلانی بسیار زیاد است. در اینجا تنها به معرفی برخی از این غذاها می پردازیم.

باقالاقاتق

باقالاقاتق یکی از سالم ترین و لذیذترین غذاهای رشتی است. برای تهیه باقالاقاتق نوعی باقلای خاص که در گیلان می روید، مورد استفاده قرار می گیرد. از دیگر موادی که در تهیه این غذا به کار می رود، می توان به سیر، تخم مرغ و شوید اشاره کرد. برخی باقالاقاتق را با برنج و به عنوان غذای اصلی و برخی دیگر به عنوان پیش lrm غذا می خورند.

میرزاقاسمی

دیگر غذای پرطرفدار گیلانی میرزاقاسمی است. این غذا هم گاهی به عنوان پیش غذا خورده می شود. بادمجان، تخم مرغ، سیر فراوان و گوجه فرنگی از جمله موادی است که در ترکیب میرزاقاسمی مورد استفاده قرار می گیرد. بادمجان میرزا قاسمی را اکثرا کبابی می کنند.

سیر قلیه

یکی دیگر از غذاهای خوشمزه گیلانی که عطر و بویش، دل همه را می برد، خورشت سیر قلیه است. مرغ، لپه، سیر و رب گوجه فرنگی اصلی ترین موادی است که در سیر قلیه می ریزند. سیر قلیه هم مثل خیلی از دیگر غذاهای گیلانی با برنج خورده می شود.

ترشه تره

ترشه تره هم غذای گیلانی و بسیار خوشمزه است. زمانی که ترشه تره می خورید، طعم انواع سبزی های خوش عطر را حس می کنید. آب نارنج یا آبغوره فراوان طعم ترش خوشایندی به این غذا می دهد. تخم مرغ، دارچین و سیر از دیگر موادی است که برای تهیه ترشه تره مورد استفاده قرار می گیرد.

خورشت آلو مسما

در خیلی از شهرهای ایران، خورشت آلو مسما را درست می کنند، البته در هر شهر به سبک خود. اما خورشت آلو مسمای گیلانی یک چیز دیگر است! این غذای ترش و خوش طعم را با آلو، قیسی، مرغ، شکر و زعفران می پزند.

اناربیج

اناربیج یکی دیگر از خورشت های لذیذ و از غذاهای سنتی گیلانی است. اناربیج شباهت زیادی با خورشت فسنجان دارد. با این تفاوت که در اناربیج از انواع سبزیجات خوش طعم هم استفاده شده است. برخی فسنجان را شیرین، برخی ترش و برخی هم ملس درست می کنند. اما اناربیج با داشتن رب یا آب انار حسابی ترش است

قزوین

استان قزوین است و قیمه نثارش. نان قندی، باقلوای لوزی، شیرینی اتابکی، نان نازک و نان برنجی هم از انواع شیرینی این استان است. پسته و فندوق هم مخصوص قزوین است. زغال اخته های ترش و مرغوب قزوین را هم فراموش نکنید.

گلستان

نان خرمایی و حلوای آماج گرگان را از دست ندهید!هل آش، گوجه آش و ماش آش از خوراکی های لذیذ گلستان اند. چوروک نان سنتی این منطقه است.

غذا های محلی شمال شرقی و شرق ایران

سمنان

غذاهایی مثل ته چین و چرتمه پلو دارد. کشک و پسته هم که محصولات اصلی این استان هستند. محصولات دامی این روستا می توان به شیر، ماست، کره، آروشه، لور، سرشیر محلی، سرماست محلی، عسل طبیعی، قره قروت (تفره) و غیره اشاره نمود.

همچنین محصولات باغی مانند گیلاس، آلبالو، زردآلو، توت و به ویژه گردو می توان نام برد. از محصولات خوراکی صحرایی می توان از سامباروک (آلبالوئک)، سولی، زرشک، ولیک، سیب وحشی، گالش انگور و غیره می توان نام برد.

نان پنجه کش، نان گرده و کچیله نون محتوی گردو از نان های بسیار خوشمزه دست پخت زنان این آبادی است. همچنین آش گزنه، آش زرشک، تفره که با قره قروت درست می شود.

خراسان رضوی

مشهد است و شیشلیک شاندیزش. کباب های معروفی که در ییلاق های مشهد عرضه می شود در جای دیگری پیدا نمی شود. آب نبات زنجبیلی هم از شیرینی های این منطقه است.

خراسان جنوبی

اگر به خراسان جنوبی رفتید آش شلغم و خورشت ریواس و بلغور پلو یادتان نرود. در خراسان جنوبی انواع مختلف اشکنه مثل اشکنه آلو، نخود، کشک زرد و بادمجان زیاد است. نان سمنو و نان زردی هم از نان های معروف خراسان جنوبی است.

غذا های محلی غرب و شمال غربی ایران

آذربایجان غربی

مردم استان آذربایجان غربی معمولاً غذاهای گوشتی را با ترشی مصرف می کنند. از جمله این ترشی ها می توان به ترشی مخلوط، ترشی لیته و ترشی هفته بیجار اشاره کرد.

گاتخ شورباسی (آبگوشت ماست) و قورت شورباسی (ّآبگوشت کشک) و چهمجه (غذای محلی درشهرستان نقده(سلدوز) که با برنج گوشت غاز ویک گیاه صحرایی به نام اولیک تهیه می شود. یارما آشی و یارما شورباسی(آش وشوربای بلغور) ازدیگر غذاهای مرسوم ومحلی این استان است.

همچنین در شهرستان های خوی و ماکو کله جوش با گیاه محلی که در بهار می روید واله گز نام دارد می پزند که خیلی خوشمزه است البته آب ماهیچه لپه برنج و بلغور، پیاز و نعناع و سیرداغ دیگر مخلفات این غذا است. یک غذای مجلسی هم که دیگر در مهمانی های ارومیه جای خودش را پیدا کرده خوراک خوشمزه قفقازی است.

آذربایجان شرقی

اگر قصد مسافرت به این استان را دارید حتما دویماج (خوراکی سنتی از آذربایجان شرقی در تبریز) را امتحان کنید! کوفته تبریزی، اوماج آشی (آش اوماج ) اوماج حالواسی (حلوای اوماج)، قویماق و قایقاناق از جمله غذاهای سنتی آذربایجان به حساب می آیند که می توانید برای صبحانه ازین غذا حتما استفاده کنید.

تبریز

اسمش که می آید ناخودآگاه دل آدم برای کوفته تبریزی پر می کشد، کوفته تبریزی مشهورترین غذای آذربایجان شرقی است. فوت کوزه گری لازم دارد تا موقع پختن از هم باز نشود.

پیخاخ قیمه هم خوراکی لذیذ از گوشت و پیاز و زعفران و خلال بادام است که چشیدن آن را پیشنهاد می کنیم. خورشت هویج هم یک خورشت آذری است. شیرینی قرابیه، نوقا و حلوا گردویی هم از انواع شیرینی این استان است.

اردبیل

اردبیل است ومزه آش دوغ اش. در هوای خنک اردبیل، خوردن آش دوغ محلی خیلی مزه می دهد. پلو قیسی هم یکی دیگر از غذاهای معروف اردبیلی است. خوردن و بردن عسل سبلان و ساری حلوا را فراموش نکنید.

زنجان

غذاهای محلی استان زنجان را انواع آش چون: آش بلغور، آش رشته، آش انار، یوتی آش، آبگوشت های محلی، یوتی آش، و انواع غذاهای دیگر چون: کاله جوش، کوفته ترکی، انواع دلمه ها، کباب ترکی، خورشت مسما با مرغ، خورشت گوجه فرنگی، خوراک هویج، قیمه پلو، حلوای گردو و انواع دسرها، ترشی ها، مرباها، نان ها، سالادها و... تشکیل می دهد.

همدان

همدان دیار ترشی ها و مرباهای عجیب و غریب است. همدانی ها از پوست هندوانه، ترب سیاه و حتی پوست لیموترش و کدو مسمایی مربا درست می کنند.

ترشی گردو هم از ترشی های مشهور این استان است. آش میوه، خورشت غوره بادمجان و آبگوشت کلم و آبگوشت سیب سیرغوره از غذاهای معروف همدان است.

کرمانشاه

وقتی به کرمانشاه رفتید از خوردن خورشت خلال بادام، دنده کباب، سیب پلو و کوکوی پاغازه غافل نشوید. نان برنجی، روغن کرمانشاهی و کاک هم خوراکی های مقوی این استان است.

ایلام

نان ساجی، نان پپگ، کوفته سیرابی و قیماق از غذاهای بومی ایلام است.

کردستان

بریان کباب یا کباب ترکی از غذاهای سنتی رسمی کردستان است. کنگرماست و کلانه که ترکیبی از نان محلی و پیازچه و کره محلی است از پیش غذاهای کردی اند. کوکوی کنگر، آش کردی، آش گزنه و دوغ هم از دیگر خوراکی های این منطقه است.

لرستان

آش بادمجان، قلیه ترش، کباب بروجردی و آش ترخینه از خوراکی های معروف استان لرستان است.

غذا های محلی جنوب ایران

خوزستان

خوردن سمبوسه و فلافل های تند دست ساز، در حالی که روی پل کارون ایستاده اید توصیه می شود. قلیه ماهی، پلو شوشتری، ماهی صبور و حریسه از غذاهای معروف خوزستانی ها است.

چهارمحال و بختیاری

در استان چهار محال و بختیاری به علت دارا بودن اقلیم سردسیر شرایط مناسبی برای تولید گردو فراهم است و مغز گردو شفاف تولید می شود.

اسم کباب بختیاری را که حتماً شنیده اید، در فهرست همه رستوران های ایرانی هم پیدا می شوداین غذای گوشتی غذای محلی چهارمحال و بختیاری است. کاچی های چهار محالی هم معروف اند.

این استان محل اتراق عشایر است و به همین دلیل انواع لبنیات محلی را می توان از نوع عالی آن امتحان کرد.

غذاهای محلی سیستان و بلوچستان؛ گشت و گذاری خوشمزه

در سفر به نقاط مختلف ایران باید به جنبه های مختلفی توجه داشت. سرزمین چهار فصلی که مملو از طبیعت و آثار تاریخی و فرهنگ های متنوع است. امروز سفری به دیار آفتاب و بادهای موسمی سیستان و بلوچستان خواهیم داشت؛ اما سفری متفاوت...یکی از راه های شناخت و نزدیکی به مردمان یک سرزمین آشنایی با فرهنگ غذایی و چشیدن طعم غذاهایشان در شهر یا روستای آن هاست. سیستان و بلوچستان به خاطر شرایط اقلیمی و جغرافیایی خاص خود در هر شهر و روستایی آداب غذایی متفاوتی دارند که همه ریشه در سنت و مواد اولیه موجود در منطقه داشته است.تنوع غذایی مردمان سیستان و بلوچستان بسیاری از گردشگران را مجذوب خود کرده و به یکی از بهترین خاطرات سفرشان تبدیل شده است.به این استان سفر کنیم و پای سفره ی این مردمان مهربان و دلسوز بنشینیم و با غذاهای این دیار آشنا شویم. قبل از شروع این سفر و برای آشنایی بیشتر با مردمان سیستان و بلوچستان می توانید آداب و رسوم اقوام ایرانی | بلوچستان را بخوانید.

فرهنگ غذایی مردم سیستان و بلوچستان

استان پهناور سیستان و بلوچستان در شرق جنوب شرقی ایران واقع شده و دارای پیشینه ی تاریخی و فرهنگی غنی است. شرایط اقلیمی و جغرافیایی در هر بخش از این استان سبب شده تا مردم سلیقه ی غذایی متفاوتی داشته باشند؛ مثلا مردم چابهار و کنارک انواع خوراک ماهی را در وعده های غذایی خود می گنجانند و در قسمت هایی که خرما محصول عمده ی آن هاست خرما را ماده اصلی در تهیه ی غذای روزانه ی خود قرار می دهند و... سیستان از گذشته های دور به انبارغله معروف بوده و این ویژگی در خوراکی ها و غذاهای آن ها مشهود است. گندم، جو و برنج از محصولات عمده بلوچستان می باشد. علاوه بر این کشت حدود 16 نوع خرما و انواع میوه های گرمسیری در این استان صورت می گیرد. مردم سیستان غذاهای تند و پر ادویه استفاده نمی کنند ولی مردم بلوچستان مانند مردم هند و پاکستان از غذاهای تند و پر ادویه استفاده می کنند. استفاده ی بهینه از سبزی های کوهی منطقه چون ترونگ و راب ( نوعی سبزی که برای از بین بردن درد در اوایل بهار استفاده می کنند ) در طبخ غذاهای این استان دیده می شود. دامپروری غنی سبب استفاده بسیار گوشت به ویژه گوشت بز و دوغ در غذاهای مردمان سیستان و بلوچستان است، تا جاییکه حتی برای پذیرایی از میهمانان خود دوغ می آورند.

تباهگ ( tabaheg )

از روزگاران قدیم مردم بلوچستان پیش از ماه رمضان غذایی لذیذ و خوشمزه را برای سحرهای این ماه آماده می کنند. از نیمه دوم ماه شعبان بلوچی ها بز یا گوسفندی را ذبح کرده و به چند قسمت تقسیم می کنند. در مرحله بعد به گوشت پودر انار و نمک زده و در آفتاب می گذارند تا خشک شود. این کار را در قدیم به خاطر نبود یخچال و امکانات انجام می دادند اما همچنان در این منطقه، مردم پیش از ماه رمضان با شور خاصی به آماده سازی تباهک می پردازند و برای جلوگیری از آلوده شدن گوشت در هوای آزاد، روی آن را پارچه ای تمیز می اندازند. برای آماده سازی این غذا، گوشت خشک شده را حدودا نیم ساعت در مخلوط آب و نمک می جوشانند. در مرحله بعد برنج را با آب تباهک دم می گذارند تا طعم تباهک به خورد برنج برود. این غذا در شهرهای نیکشهر، فنوج قصرقند، لاشار و سرباز نیز تهیه می شود. تباهک یکی از غذاهای معروف و پرطرفدار این منطقه است.

دوغ پا

دامپرور بودن مردمان این دیار تاثیری مستقیم بر فرهنگ غذاییشان گذاشته است. یکی از غذاهایی که این تاثیر به خوبی در طبخ آن دیده می شود، دوغ پا ست. دوغ پا نوعی خورش می باشد که با گوشت و دوغ آماده می شود. برای تهیه ی خورش دوغ پا باید گوشت و لپه و پیاز و نمک و ادویه را با دوغ پخته و سپس با برنج آن را سرو کرد.

تنورچه

تنورچه به دو روش سیخ زدن گوشت گوسفند و به روش کامل کباب شده ( قوزی ) آماده می شود. در هر دوی این روش ها از تنور برای طبخ گوشت استفاده می شود. در روش سیخ زدن، گوشت گوسفند را بعد از ذبح به تکه هایی بزرگ تقسیم می کنند و به سیخ هایی از چوب درخت خرما می زنند و دور تنوری که زغالهایش گداخته شده قرار می دهند. برای آبدار شدن این نوع کباب در وسط آن ظرف آبی را قرار می دهند. این کباب را به تنهایی یا با پلو سفید سرو می کنند. در شیوه ی دیگر گوسفندی را ذبح و سپس تمیز می کنند. شکم گوسفند را با نخی نسوز می دوزند و درون تنوری با زغال های گداخته می گذارند و در تنور را با کاهگل می پوشاند تا گوشت کاملا پخته شود. این غذا با نام های دیگری از جمله ترونچه و تنوری نیز شناخته می شود. بیشتر این غذا را به مردما چابهار نسبت می دهند.

آبگوشت ماهی ؛ لنجو

در سال های گذشته که هامون پر آب بود و مردمان این منطقه به صیادی مشغول بودند نوعی غذای سالم و لذیذ از ماهی تهیه می کردند. برای آماده سازی این غذا پیاز و ادویه و دوغ را با هم روی شعله می گذارند و پس از جوش آمدن مایع، ماهی را به آن اضافه می کنند. پس از پخته شدن ماهی، آن را از مایع جدا می کنند و آبگوشت ماهی آماده می شود. ماهی دیگی و ماهی دوغی نام های دیگر لنجو است.

دوغ برک یا درزنک

غذایی ساده و راحت که با آرد، روغن، نمک و ادویه و دوغ تهیه می شود. آرد را در روغن سرخ می کنند و سپس دوغ را به آن می افزایند. این غذا را باید تا قبل از جوشیدن هم زد تا مواد یک دست شود.

آبگوشت زابلی یا سیستانی

آبگوشت زابلی را با پیاز و گوشت، لپه، سیب زمینی، گوجه فرنگی و ادویه مخصوص سیستانی به اسم آچار ačar می پزند و به همین خاطر نام سیستانی را به آن داده اند. این آبگوشت در بین اهالی سیستان بسیار محبوب است.

ماهیگ پَچ

مردم بلوچ در فصل بارانی نوعی غذای متفاوت با ماهی و آرد درست می کنند که جالب و لذیذ است. برای تهیه این غذا از آرد گندم خمیری را آماده کرده و آن را پهن و به دو قسمت تقسیم می کنند. ماهی تازه را با برگ درخت خرما روی آتش کباب کرده، سپس ماهی کبابی را لای خمیر می گذارند و آن را داخل تنور می پزند.

اوجیزک

این غذا نوعی آبگوشت یا اشکنه با ادویه محلی آچار، گوجه، سیب زمینی، پیاز و روغن محلی آماده می شود. در انتهای پخت غذا درون آن تخم مرغ می زنند.

دلَک

غذایی راحت و ارزان با دانه های گندم. مردم بلوچ در ایام سوگواری و محرم، دانه های گندم را خرد کرده و از آن سوپی لذیذ تهیه می کنند.

هَلیسَه

در روزهای زمستانی و ایام محرم بلوچی ها سوپی غلیط با گوشت و پیه یا دُمبه و گندم درست می کنند.

سَبزک

در فصل سرما وقتی کسی سرما می خورد، اهالی بلوچ سوپی با گندم تازه طبخ می کنند. برای تهیه این سوپ خوشه های گندم تازه را روی آتش میگیرند و سپس آن را بر زمین می کوبند تا دانه ها جدا شود. دانه های گندم را خرد وبا آن سوپ می پزند.

تَخلان

این غذا نیز با گندم و دمبه تهیه می شود به این صورت که گندم نیمه زرد شده را می جوشانند، سپس آن را خشک کرده و با هاون خردش می کنند و گنرم خرد شده را با دمبه یا پیه گوسفند می پزند.

مرغ محلی به همراه نان تینی

جوجه را با روغن محلی و پیاز می پزند و سپس با نان تیتی (یک نوع نان محلی ) سرو می کنند.

پکوره ( pakuoreh )

در جنوب ایران نوعی غذا شبیه به کوکو با آرد نخود، آرد گندم، گشنیز، ادیه های معطر، روغن و درست و با نان سرو می کنند. دستور پخت آن از کشورهای عربی و پاکستان به ایران آمده است. این غذا چند سالی است که به وعده های غذایی مردم بلوچ اضافه شده. پاکوره را در اغلب شهرهای جنوبی مثل بوشهر می توانید نوش جان کنید.

املت سوزی

از غذاهای سنتی و خوشمزه این استان می توان به املت سوزی اشاره کرد. املت سوزی غذایی با پیاز، سیب زمینی، تخم مرغ، سیر، نمک، فلفل و روغن می باشد که در تهیه آن از گیاه سوزی استفاده می شود. گاهی اوقات در صورت نبود این سبزی، اسفناج را جایگزین می کنند.

بَّت ماش ( batt maash )

بت ماش غذایی مناسب ماه رمضان، زمستان و هنگام بارش باران است که آن را از برنج، روغن، ماش، افزودنی های معطر و تهیه می کنند. غذایی رقیق که در هنگام بارش باران بسیار می چسبد. مردم ساکن در مناطق جنوبی بلوچستان بت ماش را با ترشی انبه و یا لیمو سرو می کنند. بت نیز غذایی دیگر با برنج و ماش و حبوبات و ادویه است که بلوچ ها در وعده های غذایی خود آن را سرو می کنند.

کشک زرد

در روزهای سرد پاییز و زمستان، سیستانی ها در وعده ی صبحانه غذایی مغذی از فرآورده های ماستی غلات تهیه می کنند که می توان آن را در یک وعده ی غذایی کامل استفاده کرد. طرز تهیه این کشک با دیگر کشک ها متفاوت است؛ کشک زرد ترکیبی از بلغور گندم و لبنیات سیر، دانه شوید، دانه زیره سبز یا سیاه، دانه گشنیز، پودر زردچوبه، مقداری نمک و دوغ می باشد اما مابقی کشک ها یک فرآورده ی لبنی اند. کشک زرد را با پیاز و آب گوشت یا آب پخته، غذایی سریع طبخ و خوشمزه می باشد. ترکیبات این کشک سبب شده تا برای تقویت حافظه، درمان ورم معده، یبوست، اسهال، فشارخون، جلوگیری از پوکی استخوان و ... مفید باشد.

بوشهر

قلیه اسفناج، دمپختک ماهی و انواع خوراک بر پایه میگو، غذاهای اصلی بوشهری هاست. رنگینک خرماو نان پادرازی هم از شیرینی های سنتی بوشهری است.

غذاهای سنتی خوزستان؛ گشتی در دنیای خوشمزه های جنوبی

غذا و ذائقه غذایی مردم در هر کجای دنیا بخش مهمی از فرهنگ آن هاست. آداب و رسوم تهیه غذا، طعم غالب، موادی که بیشتر استفاده می شود، شیوه طبخ و مصرف، غذاهایی که به مناسبت های مختلف پخته می شود و ... حرف های زیادی درباره سنت ها و فرهنگ یک کشور به ما می زنند. به همین دلیل نمی شود بدون شناخت فرهنگ غذایی یک منطقه اطلاعات کاملی درباره آن ها به دست آورد.

ایرانِ ما منزلگاه اقوام و فرهنگ های گوناگون است، برای همین تنوع غذایی در این دیار بسیار بالاست. این بار قصد داریم به سمت جنوب کشور برویم و بر سر سفره مردم خونگرم خوزستان بنشینیم تا از عادات غذایی آن ها با خبر شویم. استان خوزستان در جنوب غرب ایران و بر ساحل خلیج نیلگون فارس قرار گرفته است.

این استان تنوع قومیتی بالایی دارد و در اینجا فارس، عرب، بختیاری و لر با همدلی و همراهی در کنار هم زندگی می کنند. هر یک از این اقوام آداب و رسوم خاص خود را دارند و بر هم تاثیراتی گذاشته اند.

در ادامه با ما همراه شوید که می خواهیم به جنوب ایران و استان خوزستان سفر کنیم؛ سفری خوشمزه به میان غذاهای سنتی و خوش طعم این دیار. بیایید برای دقایقی مهمان سفره مردم خونگرم استان خوزستان شویم و با غذاهای محلی جنوبی بیشتر آشنا شویم.

امگشت

امگشت ترکیب خوشمزه ای از برنج و ماهی قباد است. در این غذای خوشمزه ابتدا برنج را می پزند و به آن کمی سبزی پلویی یا شوید اضافه می کنند. ماهی قباد که به صورت نمک سود شده یا تازه مصرف می شود را هم با کمی ادویه مثل زردچوبه می پزند. در مرحله بعد استخوان های ماهی را جدا و آن را کمی با پیاز، ادویه و کشمش سرخ می کنند. در مرحله آخر در هنگام دم گذاشتن برنج، ماهی را به آن اضافه می کنند.

آش ارده خوزستانی

با شنیدن نام این غذا حتما تصویری از یک آش در ذهن تان نقش می بندد؛ اما اشتباه نکنید! آش ارده نوعی پلو است که با ماش و ارده تیره رنگ (کنجد ساییده شده) پخته می شود و یک خوراک کامل به حساب می آید. گاهی به این غذا پلو ارده هم می گویند؛ اما نام مرسوم و صحیح آن همان آش ارده است.

طبع این غذا به دلیل وجود شیره خرما در آن گرم و طعمش شیرین است و بیشتر توسط مردم دزفول در روزهای بارانی و فصل زمستان طبخ می شود.

برای تهیه این غذا ابتدا ماش را می پزند و لابه لای برنج دم می کنند؛ اما قبل از سرو کردن برنج روی آن ارده دزفولی می ریزند تا به رنگ قهوه ای درآید و سپس این خوراک خوشمزه را در کنار شیره خرما سرو می کنند. در کنار این غذا سبزی خوردن، تربچه و ترشی هم می چسبد.

قلیه ماهی

قلیه ماهی نوعی خورش خوشمزه است و در خیلی از شهرهای جنوبی کشورمان آن را همراه با برنج صرف می کنند. برای تهیه قلیه ماهی از ماهی های مختلفی از جمله شیر، میش ماهی، شوریده، سنگسر یا هامور استفاده می شود که همگی بدون استخوان هستند.

روش تهیه این غذا به این شکل است که ابتدا پیاز را تفت می دهند و بعد سیر و سبزی ها شامل جعفری، شنبلیله و گشنیز را به آن اضافه می کنند. سپس ماهی و ادویه به این مخلوط اضافه و کمی تفت داده شوند. در مرحله بعد شیره تمبر هندی و رب گوجه را به مواد اضافه می کنند. بعد از حدود 30 دقیقه قلیه ماهی شما آماده می شود.

ماهی تنوری صُبوری

خوزستانی ها به ماهی صُبور علاقه زیادی دارند و آن را به صورت کبابی و تنوری سرو می کنند. سبزی هایی که برای خوش طعم تر شدن این ماهی استفاده می شوند گشنیز به مقدار کم (تا تلخ نشود)، کمی شنبلیله و سبزی پلویی است. سیر و تمبر هندی در این غذا هم نقش مهمی دارند و طعم خاصی به آن می دهند.

بعد از تمیز کردن ماهی، در مرحله اول کمی تمبر هندی را روی شکم ماهی می زنند تا خوب جذب شود و طعم آن را به خود بگیرد. سپس مخلوطی به نام حشو را روی شکم ماهی می مالند که از سرخ کردن پیاز، سیر، سبزی ماهی و پلویی و تمبر هندی به دست می آید. بعد ماهی را درون توری و روی زغال به صورت کبابی می پزند یا درون فر قرار می دهند. یکی از تکنیک هایی که گاهی در زمان کبابی کردن ماهی انجام می شود مالیدن کمی شیره خرما بر روی پوست ماهی است تا از سوختن و تلخ شدن آن جلوگیری به عمل آید.

سمبوسه

سمبوسه که معرف حضورتان هست! این خوراکی خوشمزه و پر طرفدار در خوزستان با یک سس انبه خوشمزه درست می شود. برای تهیه مواد سمبوسه انواع مختلفی وجود دارد؛ اما به طور معمول گوشت چرخ کرده، جعفری خرد شده، فلفل قلمی و فلفل دلمه ای را با پیاز، سیر، رب گوجه و ادویه تفت می دهند و سپس این مواد را به صورت مثلثی در نان لواش می پیچند و سرخ می کنند. برای تهیه سس آن رب گوجه، پودر انبه، آب، نمک و فلفل قرمز را به مدت 30 دقیقه با هم می جوشانند و بعد سرکه را اضافه می کنند تا 3 دقیقه همراه سایر مواد جوش بخورد. سپس سس خوشمزه و تند را همراه غذا میل می کنند.

اگر در ماه رمضان به خوزستان سفر کردید، حتما در وقت افطار سراغی از سمبوسه بگیرید! صرف سمبوسه در ماه رمضان رواج زیادی دارد.

فلافل

غذای خوشمزه و پرطرفدار فلافل در حوالی جنوب طعم دیگری دارد و خوردنش بیشتر می چسبد. درست کردن فلافل در خوزستان تفاوت زیادی با جاهای دیگر ندارد، جز اینکه مردم این استان مطابق ذائقه خود این غذا را با ادویه های زیادتر درست می کنند. برای تهیه این غذا نخودها را حسابی می خیسانند، آن ها را له و با آرد نخودچی، سیر، جعفری، زیره سبز، تخم گشنیز، تخم مرغ و فلفل سیاه مخلوط و سرخ می کنند. این غذا با نان و به صورت ساندویچ سرو می شود. بهتر است نان پیتا را برای صرف فلافل انتخاب کنید. این نان، نوعی نان لبنانی دولایه است که از نان لواش ضخامت بیشتری دارد.

بهترین چاشنی فلافل ترشی است آن هم نه از هر نوعی؛ بهترین نوع ترشی برای مصرف کنار فلافل، ترشی انبه، بادمجان یا میوه است. البته کلم شور هم با فلافل می چسبد. نوشیدنی که معمولا همراه فلافل نوشیده می شود چای نعناع است. هندی ها هم نوشیدنی شیرینی به نام لاسی دارند که از میوه تهیه می شود و آن را با فلافل می نوشند.

پاکوره یا پاکورا هندی

پاکوره نوعی میان وعده هندی ست که جای خود را در سفره خوزستانی ها باز کرده است. برای تهیه این غذا باید آرد سفید، آرد نخود، نمک، پیاز و آب را با هم مخلوط کنید. زردچوبه، کاری و فلفل هم که همراه نام هندی با این غذا می آیند. سپس تخم مرغ را به مخلوط قبلی بیفزایید و خوب به هم بزنید. در ادامه این مواد را مثل کوکو در ماهیتابه سرخ می کنید. پاکوره شما آماده است!

این غذا در روغن سرخ می شود و با سس یا ماست به عنوان میان وعده یا پیش غذا صرف می شود. برای تهیه سس آن دستور ثابتی وجود ندارد و با مدل های مختلف سس خورده می شود.

کبه عربی

کبه عربی که همراه با عرب ها به خوزستان آمده، کمی به سمبوسه شبیه است؛ اما شکل بیضی دارد و پیش از سرخ کردن، آن را درون لایه ای از برنج پخته شده می پیچند. مواد داخل آن را هم مانند سمبوسه به دلخواه تغییر می دهند؛ اما به طور معمول از گوشت چرخ کرده، لپه و برنج برای مواد داخل آن استفاده می شود. کسانی که طرفدار غذاهای شیرین هستند به این مواد کشمش هم اضافه می کنند. سرخ شدن برنج به این غذا طعم منحصر به فردی می دهد.

قلیه تخم مرغ

برای تهیه این غذا از آرد، رب گوجه فرنگی، ادویه، تخم مرغ و سبزی های گشنیز و شنبلیله استفاده می شود. تمبر هندی هم نباید فراموش شود! قلیه تخم مرغ یک غذای سبک است که در آن نان تیلیت و میل می کنند.

اگر می خواهید یک قلیه تخم مرغ خوش طعم داشته باشید باید مراحل زیر را پیش بروید؛ ابتدا سیر کوبیده شده و پیاز را تفت دهید و گشنیز و شنبلیله را به آن اضافه و خوب سرخ شان کنید. در مرحله بعد باید رب گوجه فرنگی و تمبر هندی را بریزید و در آخر تخم مرغ ها را به مخلوط قبلی اضافه کنید. حواس تان باشد که تخم مرغ ها نباید هم بخورند و لازم است صبر کنید تا سفت شوند و خودشان را بگیرند.

نافله

نافله غذایی گوشتی با طعم شیرین است که برای تهیه آن از گوشت چرخ کرده، پیاز، آرد نخودچی، سرکه، شکر، نعناع خشک، آب و ادویه از جمله زردچوبه استفاده می شود. نافله را به شکل گرد، مانند کوفته های کوچک، می پزند و همراه با برنج مصرف می کنند.

برای درست کردن نافله باید گوشت چرخ کرده را با پیاز رنده شده، آرد نخودچی، نمک، فلفل و زردچوبه و کمی آب مخلوط کنید و ورز دهید. در مرحله بعد می توانید این مخلوط را در اشکال مختلف سرخ کنید. برای تکمیل غذای خود باید پیاز را به صورت نگینی همراه با زردچوبه سرخ کنید و کمی آب و نعنای ساییده شده، سرکه و شکر به آن بیفزایید. این مایع باید حدود 20 دقیقه بجوشد تا بتوانید نافله های سرخ شده را درون آن بیندازید. بعد از 30 دقیقه نافله های شما آماده خوردن می شوند.

حمیس تولَه

پنیرک یا توله نام گیاه دارویی خودرویی ست که در خوزستان یافت می شود و بین اهالی این استان بسیار محبوب است. توله را برای پخت غذا یا به صورت دم نوش استفاده می کنند و ضماد آن برای رفع مشکلات پوستی کاربرد دارد.

حمیس توله یک غذای کاملا گیاهی است. برای تهیه آن ساقه های خرد شده توله را در آب می پزند و بعد از گرفتن آب، آن را در ماهیتابه به پیاز و سیر سرخ شده، زردچوبه، نمک، فلفل و پودر لیمو عمانی اضافه می کنند. سپس رب انار را درون این مخلوط می ریزند و گاهی برای زیباتر و خوش طعم تر شدن دانه های انار نیز به کار می رود. رنگ و ظاهر این غذا مانند قرمه سبزی است و اغلب همراه با نون و گاهی نیز همراه با پلو صرف می شود.

بورانی باقلا سبز

این بورانی نیز مانند بورانی اسفناج یا بادمجان، بر پایه ماست است و همراه با غذای اصلی خورده می شود. برای تهیه آن از ترکیب ماست چرب، پیاز داغ، سیر، شوید و ادویه هایی مانند گرد لیمو، زردچوبه، فلفل و نمک استفاده می شود. باقلا را نیز پس از پخته شدن با این مخلوط هیجان انگیز مخلوط می کنند.

مهلبیه

مهلبیه نوعی دسر ترکی-عربی مرسوم در خوزستان است. این دسر به فرنی یا پودینگ شباهت دارد. برای تهیه آن آرد و نشاسته ذرت را با شیر مخلوط می کنند و روی اجاق می گذارند. این مخلوط باید مرتب هم زده شود. سپس به ترتیب شکر، وانیل و خامه را اضافه می کنند و بعد از اینکه غلیظ شد درون آن گلاب می ریزند. در نهایت مهلبیه را با گل محمدی خشک شده، خلال بادام یا پسته تزیین می کنند.

معسل

معسل یا ماعسله یک دسر مقوی و پرخاصیت خوزستانی است که با خرما درست می شود. این دسر حسابی پرمزه است و طبع گرم دارد. برای تهیه معسل خرما و شیره خرما را با کنجد، زنجبیل، جوز هندی، میخک، هل، دارچین و فلفل سیاه روی گاز به طور ملایم حرارت می دهند. معسل چاشنی خوبی برای نوشیدن چای به شمار می رود.

غذا های محلی مرکز ایران

اصفهان

اسم اصفهان که می آید ناخودآگاه صدای جلیز و ولیز بریانی در ذهن تداعی می شود. هر چند بریانی معروف ترین غذای اصفهان است، اما از خورشت ماست، حلیم بادمجان و گوشت و لوبیا هم نباید غافل شویم.

ناگفته نماند که زرشک روی همه غذاهای اصفهانی هم خوردن دارد. گز و پولکی هم که شیرینی های معروف اصفهان هستند.

برای خواندن غذاها، آش ها و دسر های اصفهانی اینجا کلیک کنید.

فارس

فالوده شیرازی، شکرپنیر و بادام سوخته و مسقطی هم از شیرینی جات و دسرهای فارس است.کوفته هلو، رب پلوشیرازی، آش انار، قنبرپلو، کلم پلوی شیرازی و دو پیازه از غذاهای معروف شیرازی اند. انواع عرقیات معطر مثل بیدمشک و بهار نارنج از نوشیدنی های سنتی فارس است.

کرمان

استان کرمان را با خورشت های خوش مزه و متنوعش می شناسیم، خورشت کنگر کدو، قیمه، به آلو، سیب درختی، آلو میگو، خورشت کلم، باقله و آلوچه از خورشت های معروف کرمان هستند.

حلیم بادمجان کرمانی ها هم معروف است. کلمپه، کماج، حاجی بادام، نان چرخی، پفک و برشتوک هم از شیرینی های سنتی کرمان است. زیره ، خنا، قالی ، قاووت و پسته را هم سوغات می آورند.

یزد

شیرینی های یزدی در همه ایران مانند ندارند، لوزپسته، لوزبادومی، لوزنارگیل، کیک یزدی، باقلوا، پشمک، قطاب و حاجی بادوم از شیرینی های خوشمزه یزدی هستند. آش شولی، آش شلغم، حلیم و کوفته یزدی هم از غذاهای خوشمزه یزد است.

قم

سوهان، از بهترین شیرینى هاى محلى استان است که به ذائقه تمامى مردم دنیا خوشایند است، مواد اولیه این شیرینى از آرد، جوانه گندم، شکر، روغن، مغز پسته و بادام، هل و زعفران در دو نوع، لقمه اى و گل گرد تهیه مى شود.

در ضمن قمی ها یک آش و آبگوشت به اسم آش قنبید دارند. خوب است بدانید یکی از کاربرد های قنبید در درمان بیماری سنگ کلیه است!

غذا های محلی، تاثیر زیادی در اقتصاد، جامعه و محیط دارند. که تاثیرات دقیق آن را میتوانید درمقاله غذاهای محلی مطالعه فرمایید. آنها فقط جنبه غذایی ندارند بلکه گویا فرهنگ و آداب و رسوم آن منطقه است.


نظر کاربران